Konie sokólskie - charakterystyka rasy
To regionalny typ koni zimnokrwistych. Na jego ukształtowanie miały bardzo duży wpływ warunki środowiskowe północno-wschodniej Polski, charakteryzujące się ostrym klimatem i słabszą jakością gleb w stosunku do innych regionów kraju. Materiał wyjściowy do wytworzenia koni w tym typie stanowiły prymitywne konie włościańskie, zwane mierzynami. Mimo niedużych rozmiarów, odznaczały się dużą siłą i wytrzymałością na trudne warunki środowiska. W połowie XIX wieku wraz z wzrostem gospodarczym zaczęto poszukiwać koni o większej masie, przystosowanych do prac w rolnictwie oraz w rozwijających się miastach. Ze względu na to zaczęto importować konie z Europy zachodniej. Ten typ zyskał większe uznanie na terenach północnowschodniej Polski, w tym na Podlasiu. Ogiery ardeńskie i norfolk-bretońskie kojarzono z lokalnymi klaczami w wyniku czego powstał typ konia o większej masie. Konsekwentna i planowa praca hodowlana oraz racjonalne żywienie i pielęgnacja pozwoliły uzyskać swoistą populację koni zimnokrwistych, charakteryzującą się specyficznymi cechami. Wielopokoleniowe zamiłowanie hodowców w rejonie Podlasia pozwoliło na wytworzenie koni będących kulturowym dziedzictwem tego regionu Polski. Współczesne konie sokólskie reprezentują typ, który charakteryzuje się znaczną suchością tkanek, łagodnym temperamentem, wytrzymałością i przydatnością do wykonywania różnych prac zaprzęgowych lub nawet wierzchowych. Chroniona populacja powinna charakteryzować się ściśle określonym wzorcem konia zimnokrwistego o wszechstronnej użytkowości (zaprzęgowej i roboczej). Koń w typie sokólskim odznacza się prawidłową, harmonijną budową, średnim kalibrem i bardziej suchą niż u innych koni zimnokrwistych konstytucją. Jest to koń typu pospieszno-roboczego przeznaczony do pracy w zaprzęgu , o wydajnym ruchu w stępie i kłusie. W tym typie należy zachować i utrwalić: wczesność dojrzewania, szybki wzrost i rozwój, niewybredność i dobre wykorzystanie paszy, długowieczność, płodność, zdrowie i przystosowanie do środowiska.
Teren występowania typu to Podlasie, wschodnia część Mazowsza i północna Lubelszczyzna.
Wymiary wymagane:
- Klacze w wieku 3 lat: wysokość w kłębie 150-162 cm, obwód klatki piersiowej powyżej 200 cm, obwód nadpęcia 23-26 cm,
- Ogiery w wieku min. 27 miesięcy: wysokość w kłębie 155-165 cm, obwód klatki piersiowej powyżej 200 cm, obwód nadpęcia 25-28 cm.

Fot. A. Janowska

Fot. A. Janowska
Liczebność
Liczba ogierów i klaczy sokólskich uczestniczących w programach w latach 2008 - 2024
|
2008 | 2009 |
2010 | 2011 |
2012 | 2013 |
2014 | 2015 |
2016 | 2017 |
2018 | 2019 |
2020 | 2021 |
2022 | 2023 |
2024 |
L. klaczy zakwalifikowanych | 339 | 383 | 601 | 678 | 873 | 913 | 1017 | 1112 | 1194 | 1228 | 1229 | 1275 | 1359 | 1458 | 1583 | 1468 | 1359 |
L. stad | 134 | 132 | 197 | 229 | 261 | 251 | 261 | 263 | 263 | 257 | 254 | 255 | 263 | 278 | 295 | 274 | 250 |
Śr. kl/stado | 2,53 | 2,90 | 3,05 | 2,96 | 3,34 | 3,64 | 3,90 | 4,23 | 4,54 | 4,78 | 4,84 | 5,00 | 5,17 | 5,24 | 5,37 | 5,36 | 5,44 |
Dopuszczone og. sok. | 751 | 763 | 664 | 597 | 600 | 261 | 323 | 349 | 350 | 385 (290)* | 425 (289)* | 484 (346*) | 527 (335*) | 369* | 397* | 399* | 412* |
Og. sok. użyte | 91 | 145 | 177 | 195 | 221 | 204 | 218 | 234 | 235 | 243 | 255 | 256 | 281 | 240 | 268 | 256 | |
Śr. kl/og (1./4.) | 0,45 | 0,50 | 0,91 | 1,14 | 1,46 | 3,50 | 3,15 | 3,19 | 3,41 | 3,19 | 2,89 | 2,63 | 2,58 | 3,95 | 3,99 | 3,68 | |
L. klaczy-matek | 127 | 258 | 371 | 520 | 646 | 768 | 838 | 949 | 996 | 1046 | 1061 | 1145 | 1199 | 1233 | 1310 | 1327 | |
L. źrebiąt | 127 | 264 | 374 | 522 | 647 | 773 | 840 | 956 | 1003 | 1066 | 1070 | 1150 | 1200 | 1240 | 1319 | 1332 | |
* ogiery żyjące
Liczba klaczy sokólskich w poszczególnych województwach (2024)
Województwo |
l. klaczy |
podlaskie | 648 |
lubelskie | 401 |
podkarpackie | 83 |
mazowieckie | 82 |
małopolskie | 60 |
warmińsko-mazurskie | 50 |
świętokrzyskie | 13 |
śląskie | 12 |
łódzkie | 10 |
Zmiany podstawowych wymiarów klaczy sokólskich w latach 2008-2024
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
Średnia wysokość w kłębie | 155,9 | 156,0 | 156,3 | 156,7 | 156,8 | 157,0 | 157,0 | 157,2 | 157,3 | 157,3 | 157,4 | 157,3 | 157,2 | 157,1 | 157,1 | 157,1 | 157,2 |
---|
Średni obwód nadpęcia | 25,3 | 25,1 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 25,0 | 24,9 | 24,7 | 24,9 | 25,0 | 24,9 | 24,9 | 24,7 | 24,6 | 24,6 | 24,6 | 24,7 |
---|